ረሃብ በአፍሪካ

ትግራይ ክልል ውስጥ የተከሰተው ረሃብ “ለፖለቲካ ዓላማ እየዋለ ነው” ሲል የመንግስት ኮምዩኒኬሽን የመንግሥት ኮሙዩኒኬሽን አገልግሎት ወቀሳ አሰምቷል።

"ክልሉ ውስጥ የተከሰተው ረሃብ የ1977ቱ ጋር ይተካከላል በሚል የተሠራጨው መረጃ ፍፁም የተሳሳተ ነው" ሲሉ የመንግሥቱ ቃል አቀባይ ዶ/ር ለገሰ ቱሉ አስተባብለዋል።

የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር ፕሬዚዳንት ጌታቸው ረዳ ደግሞ “ለረሃብ አደጋ የተጋለጡ ሚልዮኖችን ለመታደግ የቀረበው ጥሪ ፖለቲካዊ መባል የለበትም” ብለዋል።

SEE ALSO:

የትግራይ ተቃዋሚዎች በረሃብ ምላሽ ጉዳይ ባለሥልጣናቱን ወቀሱ

“ከ1977 ዓ.ም. ወዲህ ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ እጅግ የከፋ ድርቅ መከሰቱን” የሚያትተው የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር ዓርብ፣ ታኅሣስ 19/2016 ዓ.ም. ያወጣው መግለጫ “አሁን የተከሰተው ድርቅና ትግራይ ውስጥ የተካሄደው ጦርነት ተደማምረው ከፍተኛ አደጋ ሊያደርሱ እንደሚችሉ” አሳስቧል።

ፌዴራል መንግሥትና ዓለምአቀፉ ማኅበረሰብ “ትግራይ ላይ እያንዣበበ ያለውን ረሃብና ሞት ለመታደግ ሕጋዊና ሞራላዊ ግዴታቸውን ሊወጡ ይገባል” ሲል ጠይቋል።

የመንግሥት ኮምዩኒኬሽን አገልግሎት ሚኒስትር ዶ/ር ለገሠ ቱሉ ከትናንት በስተያ ቅዳሜ በሰጡት መግለጫ “መንግሥት መላ አገሪቱ ውስጥ በሰው ሠራሽና በተፈጥሮ ጉዳት የደረሰባቸውን ለማገዝ እየሠራ ነው” ብለዋል። አሁን ወደ አራት ሚሊየን የሚጠጋ ሰው በተለያዩ ክልሎች የድርቅ አደጋ እየተጋፈጠ መሆኑን ተናግረዋል።

SEE ALSO:

ትግራይ ውስጥ ከአንድ ሺህ ሶስት መቶ በላይ ሰዎች በረሃብ መሞታቸው ተዘገበ

ትግራይ ላይ የተከሰተውን ድርቅ ከ1977ቱ ድርቅ ጋር ተመሣስሎ የተሰጠው መግለጫ “የተሳሳተ ነው፤ ይህንን ድርቅ ለፖለቲካ ጉዳይ ማዋል አይገባም” ብለዋል።

መንግሥት ወደ ክልሉ በቂ እርዳታ እየላከ ነው ያሉት ዶ/ር ለገሠ የክልሉ መሪዎች ካለፈው ወር ጀምሮ እያካሄዱት ያለውን ስብሰባ ተችተዋል።

በዶ/ር ለገሠ ወቀሳና ትችቶች ላይ የትግራይ ክልል አመራር አባላት አስተያየትን ለማግኘት በተደጋጋሚ ያደረግነው ጥረት አልተሳካም። ሆኖም የክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደር ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳ በማኅበራዊ የትስስር ገፃቸው ላይ “ክልሉ ውስጥ ለመቁጠር የሚያዳግት ህይወት እያለፈ ነው” ብለዋል።

“እርዳታ ሰጭ ተቋማትና ዓለምአቀፍ የመገናኛ ብዙኃን የሰነዱት የድርቅና የረሃብ አደጋ ፖለቲካዊ ነው የሚያስብል አይደለም፤ ክልሉ ውስጥ ያለውን ሰብአዊ ቀውስ ተከትሎ ሚልዮኖችን ለማዳን የቀረበ ጥሪ ነው” ብለዋል።

በሰውና በእንስሳት ላይ ከባድ ጉዳት እያደረሰ ነው ያሉት አቶ ጌታቸው "ይህንን ለመከላከልም ፌደራሉ መንግሥትና ዓለምአቀፍ ረጂ አካላት ተባብረው ሊሠሩ ይገባል” ብለዋል።

ክልሉ ውስጥ ያሉ ዜጎችን ለመታደግ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ ለመንግሥታቸው ትዕዛዝ እንዲሰጡና አጋዥ ተቋማትም እንዲያግዙ አቶ ጌታቸው ተማፅነዋል።

የፌደራሉ መንግሥት ሥጋት ሥራ አመራር ኮሚሽነር ዶ/ር ሺፈራው ተክለማርያም “በአሁኑ ጊዜ በረሃብ ምክንያት የሰው ህይወት ማለፉን አላረጋገጥንም” ብለው ነበር።

በኢትዮጵያ ልዩ ልዩ ክልሎች ድርቅ ባስከተለው ረሃብ ተጎድተው የሞቱ ሰዎች እንዳሉ የየአካባቢው ባለሥልጣናትና ተጎጂዎች እየተናገሩ ቢቆዩም ፌደራል የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ኮሚሽነር ሺፈራው ተክለማርያም ግን ድርቅ መኖሩን ገልፀው ጉዳቱ “ወደ ረሃብነት ደረጃ አልደረሰም” ብለዋል።

ኮሚሽነሩ ለሃገር ውስጥ የብዙኃን መገናኛ ሰሞኑን በሰጡት መግለጫ ድርቅ በተከሠተባቸው አካባቢዎች መንግሥት ሁኔታውን እስከ ቀበሌ ባለው መዋቅሩ መፈተሹን ተናግረዋል።

ኮሚሽነሩ እንዲያውም “’ረሃብ ገብቷል’ የሚሉ ከሣይንሳዊ መሠረት ይልቅ ሌላ ዓላማ ሊኖራቸው ይችላል” ብለዋል። ያ “ዓላማ” ያሉት ምን እንደሆነ ግን አላብራሩም።

ይሁን እንጂ ድርቅ በተከሠተባቸው የሰሜን ጎንደርና የዋግ ኽምራ ብሔረሰብ አስተዳደር ዞኖች እንዲሁም የትግራይ ክልል ምሥራቃዊ ዞንና የአበርገሌ ወረዳ አካባቢዎች ባለሥልጣናትና የድርቅ ተጎጂዎች መሆናቸውን የሚናገሩ “በረሃብ ምክንያት ሰዎች መሞታቸውን” ቀደም ሲል በጥናት አስደግፈው አሳይተዋል።

SEE ALSO:

በዋግ ኽምራ ዞን በድርቅ ጉዳት የሞቱ የቤት እንስሳት ከ10ሺሕ እንደበለጠ ተነገረ

ድርቅ በተከሠተባቸው ጠለምት፣ በየዳና ጃን አሞራ ወረዳዎች 37 ቀበሌዎች ውስጥ ከረሃብ ጋራ በተያያዘ 36 ሰዎች መሞታቸውን የሚጠቁም የጥናት ሪፖርት ሰሜን ጎንደር ዞን ውስጥ የሚገኘው ደባርቅ ዩኒቨርሲቲ የዛሬ ወር አካባቢ ይፋ አድርጎ ነበር።

የደባርቅ ዩኒቨርሲቲ የድርቅ ጥናት ሰብሳቢ ረዳት ፕሮፌሰር አምሳሉ አበጀ ለቪኦኤ በሰጡት ቃል በረሃብ ምክንያት የሞቱ ሰዎች መኖራቸውን ተናግረዋል።

ሰዉ በድርቁ ምክንያት ከየቤቱ እየተፈናቀለ መሆኑንም የወረዳዎቹ ባለሥልጣናትና ተጎጂዎቹ አመልክተዋል።

SEE ALSO:

በጃን አሞራ ወረዳ በረኀብ ምክንያት ከ12ሺሕ በላይ ተማሪዎች ትምህርታቸውን አቋረጡ

የዓዲ አርቃይ ወረዳ ግብርና ፅህፈት ቤት የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ባለሞያ መሆናቸውን የተናገሩት አቶ ጌቴ አዛናው ድርቅ ከተከሠተባቸው ጠለምትና አጎራባች ወረዳዎች በመቶዎች የሚቆጠሩ ሰዎች ወደ ዓዲ አርቃይ ከተማ መግባታቸውን ገልፀዋል።

የስድስት ልጆች እናት መሆኗንና ከጠለምት ወረዳ ደጃች ሜዳ ቀበሌ መፈናቀሏን የምትናገረው ማርታ ክበበው እርሷና ልጆቿ ከሌሎች ተፈናቃዮች ጋር ከተማዩቱ ጎዳናዎች ላይ በአስከፊ ሁኔታ እየተንገላቱ መሆናቸውን ትናገራለች።

ጃን አሞራ ወረዳ የአስነጋ ቀበሌ ጤና ጣቢያ ኃላፊ መሆናቸውን የገለፁልን አቶ ይልማ ገብሬ ቀበሌያቸው ውስጥ በረሃብ ምክንያት የሞቱና የተፈናቀሉ እንዳሉ ተናግረዋል።

በሰሜን ጎንደር ዞን ጠለምት ወረዳ ደጃች ሜዳ ቀበሌ ይኖሩ እንደነበር የገለፁት ወ/ሮ ሙሉ ኃይሌ ድርቁ ባስከተለው ረሃብ ምክንያት ዘጠኝ ልጆቻቸውን ይዘው ከአራት ቀናት የእግር ጉዞ በኋላ ዓዲ አርቃይ እንደደረሱ አመልክተዋል። በነበሩበት አካባቢ፣ የቅርብ ቤተሰባቸውን ጨምሮ ሰዎች በረኀብ ምክንያት መሞታቸውን እንደሚያውቁና ቀዬአቸውን ትተው ለመፈናቀል የገፋቸውም ይሄው እንደሆነ ተናግረዋል።

SEE ALSO:

በሰሜን ጎንደር ዞን ሦስት ወረዳዎች አራት ሰዎች በረኀብ እንደሞቱ ተገለጸ

በተመሳሳይ፣ በትግራይ ክልል ምሥራቃዊ ዞን አፅቢ እና አበርገሌ ወረዳዎች ውስጥ በረኀብ ምክንያት 157 ሰዎች መሞታቸውን የአካባቢው ባለሥልጣናት በቅርቡ ተናግረዋል። ከክልሉ የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ፅህፈት ቤት ተጨማሪ ማብራሪያ ለማግኘት ያደረግነው ጥረት ለጊዜው አልተሳካም።

SEE ALSO:

በትግራይ ክልል የጦርነቱ ክትያ የኾነው የረኀብ አደጋ ተባብሶ ቀጥሏል

ለመሆኑ ሰው ‘በረሃብ ምክንያት ሞተ’ ሊባል የሚችለው ምን ሲሆን ነው? በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የምግብና የሥነ ምግብ ማዕከል ተባባሪ ፕሮፌሰር ዶ/ር አሻግሬ ዘውዱ ሲመልሱ ሰዎች በረኀብ ለመሞት የሚያልፏቸው ሦስት ሂደቶች እንዳሉ ገልፀው በረሃቡ ምክንያት ሰውነት መርዛማ ኬሚካል እንደሚያመርትና ለኅልፈት እንደሚዳርግ አስረድተዋል፡፡

የተፈጥሮ አደጋዎችን ለመቋቋም መንግሥት 11 ቢሊዮን ብር እንደመደበ የገለፁት የአደጋ ሥጋት ሥራ አመራር ኮሚሽነር ሺፈራው ተክለማርያም በትግራይና በአፋር ክልሎች ሦስት ዞኖች፣ እንዲሁም በአማራ ክልል ስምንት ዞኖች ውስጥ ለተራዘመ ጊዜ አለመዝነቡን ጠቅሰው እርዳታ ለማድረስ የሚደረጉ ጥረቶች በፀጥታ ችግር እንደሚስተጓጎሉ አመልክተዋል።